#Istorija

Lekcija: Svet i Evropa posle Velikog rata - nove države, nove granice

Mirovna konferencija

Mirovna konferencija započela je u Versaju 18. januara 1919. godine.

Vudro Vilson, predsednik SAD, Lojd Džordž, premijer Velike Britanije, Žorž Klemanso, francuski premijer i Vitorio Orlando, premijer Italije vodili su glavnu reč.

Big_four

(Učesnici konferencije - Dejvid Lojd Džordž, Vitorio Orlando, Žorž Klemanso i Vudro Vilson)

Poražene su bile Nemečka, Austro-Ugarska, Bugarska i druge.

Mirovni sporazumi zaključeni su u dvorcima pored Pariza:

Versajski sa Nemačkom;

Sanžermanski sa Austrijom;

Trijanonski sa Mađarskom;

Nejski sa Bugarskom;

Sporazum u Sevru sa Turskom.

Sporazum sa Turskom je zbog sukoba sa Grčkom ostao neprimenjen, pa je ovo pitanje rešeno tek Lozanskim sporazumom iz 1923. kada su iscrtane i nove granice u Evropi.

(Granice Turske nakon Lozanskog sporazuma)

Versajski sporazum označio je Nemačku kao glavnog krivca za rat, a car Vilhelm II proglašen je ratnim zločincem.

250px-Wilhelm_II,_German_Emperor,_by_Russell_&_Sons,_c1890

(Vilhelm II Nemački, 1859-1941)

Nemačkoj su oduzete kolonije, pokrajine Alzas i Loren vraćene su Francuskoj, a delovi istočne Nemačke pripojeni su Poljskoj.

Nemačka je takođe morala da saveznicima plati ratnu odštetu, demilitarizuje Rajnsku oblast i smela je da ima samo 100.000 vojnika. Nakon bekstva cara, proglašena je republikom.

Liga (Društvo) naroda

Vudro Vilson, predsednik SAD, u januaru 1918. definisao je izgled Evrope i sveta nakon rata.

U februaru 1919. osnovana je Liga naroda koja je brojala 28 zemalja pobednica u ratu.

Ovo je bila međunarodna organizacija sa sedištem u Ženevi, a imala je očuvanje mira za cilj.

(Palata u Ženevi, sedište nekadašnje Lige naroda)

Liga je imala Skupštinu i Veće naroda.

Skupštinu su činili predstavnici svih država članica, a Veće je imalo stalne članove kao što su Francuska, Velika Britanija, Japan, Italija i SAD.

Veće je dok nije rasformirano 1939. godine uspešno posredovalo u nekoliko međudržavnih sukoba, ali ipak nije moglo da utiče na sprečavanje novog svetskog rata.

Promene na Balkanu posle rata

Rumunija je nakon raspada Ruskog carstva pripojila Besarabiju. Turska je postala republika. Raspad Austrougarske omogućio je stvaranje Čehoslovačke i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kao i povećanje Rumunije.

Kraljevina SHS, Čehoslovačka i Rumunija sklopile su Malu Antantu kao odbrambeni savez protiv obnove Dvojne monarhije.

U toku balkanskih ratova i Prvog svetskog rata došlo je do velikog pomeranja stanovništva na Balkanu.