#Geografija

Lekcija: Susret sa geografijom

Susret-sa-geografijom1200x630

Reč GEOGRAFIJA znači OPISIVATI ZEMLJU

Sama reč potiče od dve grčke reči:

ΓΕΩΓΡΑΦΊΑ (ZEMLJA) I ΓΡΆΦΕIΝ (PISATI)

Geografija je jedna od najstarijih nauka. Ljudi su oduvek istraživali svoje okruženje i to istraživanje opisivali i prenosili svojim pokolenjima usmeno, a kasnije i pisanim putem.

Dugo je geografija bila nauka koja je opisivala Zemlju. Pojave i objekte poznatih i novootkrivenih predela naše planete.

Shtreber test

Ko je otkrio pomorski put za Indiju oko juga Afrike?

Kolumbo pre Amerike

Magelan na svom putovanju oko sveta

Vasko de Gama

Naučnik koji joj je dao ime ovoj nauci bio je Eratosten, grčki matematičar, geograf, astronom, poeta i muzičar.

geografija_5_1_1_erastosten

On je zaslužan za svu terminologiju koju mi danas koristimo u geografiji.

Geografski omotač planete Zemlje sastoji se od četiri omotača:

Litosfere
Hidrosfere
Atmosfere
Biosfere

Susret-sa-geografijom-zemljin-geografski-omotac

Kako je sve više novih prostora otkrivano, nije bilo dovoljno samo ih opisati, sada je trebalo da ti prostori budu i detaljnije proučeni i prikazani.

Tako dolazimo do najstarijih, jednostavnih skica koje prikazuju prostore u kojima su ljudi boravili.

Te preteče mapa nalazile su se na zidovima pećina, na koži životinja ili na glinenim pločicama, ćupovima i vazama.

geografija_5_1_2mapa_glinena_plocica_vavilon

Mapa na zemljanoj pločici nastala oko 2500 god. p.n.e. Sa leve strane je original, a desno crtež koji je rekonstruiše.

Ga-Sur, blizu Vavilona, današnji Irak

U starom veku geografi počinju da izrađuju prve geografske karte i tada nastaje geografska disciplina KARTOGRAFIJA.

KARTOGRAFIJA je disciplina koja se bavi proučavanjem i pravljenjem mapa i karata.

Naziv kartografija potiče od dve grčke reči kartes (mapa) i grafein (opisivati).

geografija_5_1_3kartografija

Sticanjem sve većih znanja o Zemlji i njenoj površini izdvajale su se i druge geografske discipline koje proučavaju određene pojave i procese na Zemlji.

Savremena geografija proučava prostor na Zemlji, ali i međusobnu povezanost prirodnih i društvenih elemenata na Zemlji.

Geografija je nauka koja istovremeno proučava objekte, pojave, procese i odnose u prirodi i u ljudskom društvu.

Zbog svega toga, prema osnovnoj podeli, geografiju delimo na fizičku i društvenu geografiju.

tabela-podela-geografije

Geomorfologija proučava odlike reljefa na Zemlji.

geografija_5_1_5geomorfologija

Klimatologija proučava elemente i faktore klime i njene tipove i odlike.

Hidrologija proučava sve vode na Zemlji, njihove odlike i raspored.

geografija_5_1_7hidrologija

Biogeografija proučava rasprostranjenost biljnog i životinjskog sveta.

Geografija stanovništva proučava broj, rasprostranjenost i strukturu stanovništva.

geografija-stanovnistva

Geografija naselja proučava naseljena mesta, njihove tipove i kako su rasprostranjena.

mapa-srbije-karta

Ekonomska geografija proučava privredu i ljudske delatnosti.

geografija_5_1_11ekonomska geografija

Politička geografija proučava podelu sveta na države i njihov razvoj.

geografija_5_1_12politicka geografija

GEOGRAFSKA REGIJA je manji ili veći deo Zemlje koji je definisan određenim prirodnim ili društvenim geografskim karakteristikama.

Geografske regije proučava posebna grana geografije - REGIONALNA GEOGRAFIJA.

REGIONALNA GEOGRAFIJA je geografska disciplina koja u sebi sadrži geografska i znanja fizičke i društvene geografije. Ona je većim delom deskriptivna grana i posvećuje pažnju karakteristikama svake regije ponaosob.

MATEMATIČKA GEOGRAFIJA je geografska disciplina koja proučava Zemlju kao vasionsko telo, njena kretanja i posledice tih kretanja, kao i druga vasionska tela.

planeta-zemlja

Geografija je u vezi sa drugim prirodnim i društvenim naukama kao što su:

Astronomija
Geologija
Meteorologija
Biologija
Ekonomija
Istorija
Biologija

Savremena geografija se pri istraživanju oslanja na tehnologiju. Podaci dobijeni preko satelita i primena računara menjaju pristup geografskim proučavanjima. Sada procesi u omotaču Zemlje mogu da se prate neprestano, a dobijeni podaci se brzo obrađuju.

vestacki-sateliti

U istoriji ceo jedan period nazivamo epohom velikih geografskih otkrića. Tome su doprineli mnogobrojni istraživači, koji su se smelo upuštali u neizvesna putovanja i pritom otkrivali nove prostore.

geografska-otkrica-brod

Kristofer Kolumbo je 1492. otkrio Ameriku.

kristofer-kolumbo

kolumbo-je-pronasao-ameriku

Vasko de Gama je 1497. otkrio pomorski put za Indiju oko juga Afrike.

geografija_5_1_15Vasco_da_Gama_-_1838

Fernando Magelan je organizovao i predvodio ekspediciju koja je prva oplovila svet. Ekspedicija je trajala od 1519. do 1522. i Magelan je u njoj poginuo u sukobu sa ratnicima jednog od Filipinskih ostrva (uvećan uokvireni deo na mapi). Elkano (Del Kano) je preuzeo vođstvo nakon Magelanove smrti i završio ekspediciju doplovivši nazad. Od svih brodova vratili su se samo sa jednim.

geografija_5_1_16Ferdinand_Magellan

geografija_5_1_17magelanova_putovanja

Proučavanjem Srbije i Balkanskog poluostrva značajnu ulogu u razvijanju geografije i njenih disciplina u našoj zemlji imao je Jovan Cvijić. On je bio profesor i rektor Beogradskog univerziteta, član i predsednik SANU (Srpske akademije nauka i umetnosti). Osnovao je Srpsko geografsko društvo. Rezultati njegovih istraživanja i danas se koriste.

geografija_1_18Jovan Cvijic_geograf_(1865-1927)