Lekcija: Određivanje geografske širine i dužine

Rekli smo da se meridijani i paralele označavaju brojevima, tj. stepenima.

A sada znamo i da je geografska mreža podeljena na meridijane i paralele.

Meridijane počinjemo da brojimo od griničkog meridijana - njega obeležavamo sa nula stepeni, a paralele od ekvatora, koji takođe obeležavamo sa nula stepeni.

Kako onda ne pomešamo grinič i ekvator kada oba obeležavamo sa nula stepeni?

Tu nam pomažu pojmovi geografske širine i geografske dužine o kojima ćemo i pričati u ovoj lekciji.

Grinič je na nultoj geografskoj dužini, a ekvator na nula geografske širine.

geografija_5_geografska_sirina_i_duzina

Na Zemlji ima oko 1.3 milijarde km3 vode. Masa vode u okenima na Zemlji je tek 2% od ukupne mase naše planete. To je toliko malo da bi moglo biti zanemarljivo, ali je za život na Zemlji to više nego dovoljno. Poreklo vode, kao i poreklo celokupnog života na našoj planeti i dalje je pod velom misterije.

Pročitaj dalje

Geografska širina je stepen koji označava paralele, a skraćenica je GŠ.

Geografska dužina je stepen koji označava meridijan, a skraćenica je GD.

gografija_5_7_sirina_i_duzina_meridijani_paralele

Geografska širina je ugaona udaljenost nekog mesta od ekvatora.

Na ekvatoru je geografska širina 0°, a na polovima je 90°.

Geografsku širinu delimo na severnu i južnu (SGŠ i JGŠ), u zavisnosti od toga da li od ekvatora idemo ka severu ili ka jugu. Tako ih i označavamo: N (od engleskog north za severnu) i S (od engleskog south za južnu). Vrednosti širina su od 0 do 90° u oba smera. Južna polulopta ima širine od 0 do 90°S, a severna od 0 do 90°N.

Šta je ugaona udaljenost od ekvatora i kako je računamo?

Ako zamislimo ravan koja preseca Zemlju u nivou ekvatora i provučemo pravu kroz bilo koju tačku na Zemlji ka centru Zemlje, ugao koji ta prava sklapa sa ekvatorskom ravni čini ugaonu udaljenost.

geografija_5_7_2ugaona_udaljenost_od_ekvatora

Kakva sve voda postoji?

Izvorska, flaširana, voda sa česme, morska, zaleđena i vodena para su samo neke od vrsta vode. Kako bi shvatili razliku i uvideli zašto se voda toliko razlikuje moramo da saznamo kakve su im karakteristike.

Pročitaj dalje

Geografska dužina je ugaona udaljenost nekog mesta od griničkog meridijana - početnog ugaonika.

Grinički meridijan označavamo sa 0°, od njega ka istoku i zapadu geografske dužine dostižu 180°.

Geografsku dužinu delimo na istočnu i zapadnu (ZGD i IGD).

Označavamo ih sa E za istočnu (east na engleskom istok) i W za zapadnu dužinu (west na engleskom zapad).

geografija_5_7_3_geografska_duzina

Šta je to ugaona udaljenost od početnog meridijana i kako je određujemo?

Ako zamislimo ravan koja preseca Zemlju u griničkom i 180. meridijanu i drugu ravan koja je na meridijanu nekog mesta na Zemlji, ugao koje te dve ravni sklapaju jeste geografska dužina tog mesta.