#Istorija

Lekcija: Društvo i privreda nezavisne Srbije

Društvo u Srbiji krajem 19. i početkom 20. veka

U ovom periodu veliku većinu stanovništva u Srbiji činilo je seosko stanovništvo - čak 90% populacije. Porodice su iz porodičnih zadruga prerasle u inokosne, odnosno samostalne, i činile su ih roditelji i brojna deca.

Ovo je bilo društvo jednakih, budući da je imovinsko stanje porodica bilo relativno ujednačeno

Shtreber test

Jedan od odgovora sadrži uljeza, koji?

Laza Lazarević, Vojislav Ilić, Milovan Glišić, Radoje Domanović, Branislav Nušić

Laza Lazarević, Vojislav Ilić, Milovan Glišić, Stevan Sremac, Branislav Nušić

Laza Lazarević, Vojislav Ilić, Milovan Glišić, Vladimir Pištalo, Branislav Nušić

Drugi društveni sloj, građanstvo, činili su trgovci, zanatlije, državni činovnici, oficiri, profesori i učitelji.

Radnička klasa bila je malobrojna zbog nerazvijene industrije u Srbiji.

Poslednje decenije 19. veka obeležilo je ubrzano uvećanje gradova, gradnja novih državnih zgrada i većih i modernijih privatnih kuća bogataša.

Gubi se orijentalni izgled, koji ustupa mesto evropskom.

Beograd dobija tramvaj, električno osvetljenje i telefon.

Nepismenost je bila jedan od najvećih društvenih problema u Srbiji. Da bi joj se stalo na put, 1882. je donet zakon o osnovnim školama, po kome je pohađanje osnovne škole bilo obavezno za sve dečake i devojčice starije od sedam godina.

Problem u sprovođenju zakona pravio je manjak učitelja i škola, roditelji koji su decu zadržavali kod kuće da bi im pomogli u poljoprivrednim radovima i shvatanju da ženska deca ne treba da idu u školu.

Nakon osnovne škole, školovanje se moglo nastaviti u gimnazijama ili odlaskom na zanat, ali materijalni i drugi razlozi sprečavali su dalje širenje obrazovanja.

Fakultetsko obrazovanje sticalo se samo na Velikoj školi u Beogradu, iz koje je 1905. nastao Univerzitet.

Belgrade_University_Buildings

(Velika škola)

Stipendije dodeljivane najdarovitijim studentima omogućavale su njihovo školovanje na najuglednijim univerzitetima u Evorpi - u Švajcarskoj, Nemačkoj, Francuskoj, Engleskoj, Rusiji i Austro-Ugarskoj.

Zajedno sa izgradnjom države nastajale su i kulturne ustanove. Tako je 1868. osnovano Narodno pozorište, a nešto ranije, 1844. osnovan je Narodni muzej.

U književnosti je u drugoj polovini 19. veka bio zastupljen realizam, čiji su glavni predstavnici bili Laza Lazarević, Vojislav Ilić, Milovan Glišić, Stevan Sremac, Radoje Domanović, Branislav Nušić...

laza

(Laza Lazarević, 1851-1891)

I u slikarstvu je dominirao realizam, a ovu epohu obeležili su slikari Uroš Predić i Paja Jovanović i vajari Petar Ubavkić i Đorđe Jovanović.

kosovska

(Uroš Predić, Kosovka devojka)

Razvoj privrede

Privreda se u ovom periodu zasnivala na poljoprovredi, izuzetak su bile vojne fabrike u Kragujevcu.

Poljoprivreda je činila i okosnicu izvoza.

Razvoj industrije počeo je početkom 20. veka kada su građeni mlinovi, klanice, pivare....

Izgradnja železnice potpomogla je razvoj privrede u Srbiji. Prva pruga Beograd-Niš puštena je 1884. godine, a uskoro je puštena i do turske i bugarske granice čime je postala deo međunarodne železničke mreže koja je povezivala srednju Evropu sa jugoistokom kontinenta.

Ovnovano je i Srpsko parobrodsko društvo koje je prevozilo putnike i robu Dunavom.

Najveći problem predstavljali su dugovi, koje je Srbija uspela da na vreme otplaćuje i nijednom u svojoj istoriji nije proglasila državni bankrot.

novo

10.999 RSD