#Istorija

Lekcija: Stari vek na Starom istoku

stari-istok

Stari istok nazivamo područje koje obuhvata jugozapadnu Aziju i severoistočnu Afriku.

Ovaj termin se odnosi na teritorije danađnjih država:

Egipat
Jordan
Sirija
Liban
Izrael
Irak
Iran
Turska

istorija_5_6_1_stari_istok

Shtreber test

Ko su bili dužnički robovi?

Robovi kojima je država bila dužna slobodu?

Građani koji nisu mogli da vrate dug te su tako postajali robovi

Robovi koji su bili "dužni" da služe određenom gospodaru

Nakon raspada rodovskog društva se na ovim prostorima razvijaju prve države.

To je bilo društvo nejednakih jer imovina nije bila ravnomerno raspoređena. Neke porodice su imale više imovine a druge manje.

Oko imovine se ratovalo a poraženi su gubili i imovinu i slobodu. Postajali su robovi.

Robovi su takođe postajali i oni koji nisu mogli da vrate dug, takva vrsta ropstva se zvala dužničko ropstvo.

Zbog svega toga društvo delimo na dve grupe ljudi :

slobodne ljude i
robove

istorija_5_6_2_podela_drustva

Slobodni ljudi nisu bili svi međusobno jednaki.

Dele se prema uticaju i bogatstvu na

plemstvo i
narod.

Plemstvo su bile boljestojeće ili uticajnije porodice. Oni su imali pravo da upravljaju državom i bili su vlasnici robova.

Narod su bili "obični" ljudi, oni su imali slobodi i bili su stočari, zemljoradnici, zanatlije i trgovci.

Zašto nama treba hrana?

Prve države Starog istoka su nastale oko velikih reka poput Nila, Tigra, Eufrata, Halisa, Jordana i Oronto. Velike reke su plavile okolno zemljište i činile ga plodnim pa je to bilo pogodno zemljište za razvoj zemljoradnje.

Iako su plavljenja bila korisna jer su nanosila plodni mulj, te poplave je trebalo obuzdati da bi ljudi mogli da se bave zemljoradnjom. Za to je bilo potrebno više ljudi tako da su sela u okolini nekog grada počela da se udružuju i pod vođstvom grada rade na održavanju sistema za navodnjavanje.

Tako su nastale prve gradovi -države.

Na teritoriji Starog istoka su živeli brojni narodi Sumeri, Akađani, Feničani, Palestinci, Jevreji, Hetiti, Egpćani, Asirci, Persijanci, Međani...

Većina ovih naroda je nestala do danas. Oni su stvarali države -Egipat, Sumer, Akad, Vavilon, Asirija, Persija, Fenikija, Hetitska država i međusobno ratovali.

Hetiti su narod u Maloj Aziji. Oko 1700.god.p.n.e. stvorili su jaku državu sa glavnim gradom Hatuši.

Bili su protivnici Asirije, Vavilona i Egipta. Gubi im se trag oko 1200.god.p.n.e. i padaju u zaborav.

istorija_5_6_3_hetiti

Sirija u starom veku je obuhvatala severni deo priobalnog pojasa izmedju Mesopotamije i Sredozemng mora. Često je bila meta napada okolnih naroda.

Važni gradovi su bili Ebla i Ugarit

istorija_5_6_4_sirija

Fenikija je bila država na istočnoj obalii Sredozemnog mora u dolini reke Oronto.

Zahvaljujući zaštiti planina sa tri strane i mora sa jedne Feničani su izbegli sudbinu Sirije kada su u pitanju napadi i uspeli su da se razviju kao trgovci.

Najvažniji gradovi su bili Tir, Bablios i Sidon.

Feničani su putovali do obala današnje Francuske, Španije i Afrike i na tim mestima su osnovali kolonije.

Kartagina je najpoznatija feničanska kolonija. U kasnijem periodu, Kartagina će postati moćna država koja je ratovala sa Grcima i Rimljanima.

istorija_5_6_5_fenikija_fenicija

Palestina je obuhvatala deo nizije od reke Jordan i Mrtvog mora do Sredozemnog mora.

Tu su živeli Filistejci koje su kasnije potisnuli Jevreji. Deo jevreja je otišao u Egipat gde su postali robovi. Izbavljeni su i vraćeni u Palestinu i tada im verski i kulturni centar postaje grad Jerusalim.

Jedan od najpoznatijih jevrejskih kraljeva je bio Solomon (oko 10og veka p.n.e.) poznat po velikom bogatstvu i mudrosti. On je takođe poznat i po izgradnji hrama u Jerusalimu od koga je sad ostao samo Zid plača.

istorija_5_6_6_palestina