#Istorija

Lekcija: Osnovne odlike srednjeg veka

Vreme i prostor

Srednji vek obuhvata razdoblje od V do XV veka. Ovaj period u istoriji ljudske civilizacije predstavlja zaokruženu celinu.

Početak srednjeg veka

Ratnički narod Huna je 375. godine iz Azije prodro u Evropu. Pokrenuli su varvarska plemena i počela je Velika seoba naroda. U V veku su varvarski narodi srušili Zapadno rimsko carstvo na čijoj teritoriji su posle pada počele da se stvaraju nove države. Međutim, Istočno rimsko carstvo tj Vizantija održalo se još nepunih deset vekova.

huni_madjari

Kraj srednjeg veka

U razvoju društva XV vek se smatra prekretnicom.

Sredinom XV veka (1453. godine) Turci su osvojili Carigrad i uništili ostatke Vizantijskog carstva.
Krajem XV veka pomorci su otkrili novi svet – američki kontinent.

pad_konstantinopolja

Otkud voda na našoj planeti?

Na Zemlji ima oko 1.3 milijarde km3 vode. Masa vode u okenima na Zemlji je tek 2% od ukupne mase naše planete. To je toliko malo da bi moglo biti zanemarljivo, ali je za život na Zemlji to više nego dovoljno. Poreklo vode, kao i poreklo celokupnog života na našoj planeti i dalje je pod velom misterije.

Pročitaj dalje

Svet u srednjem veku

Na početku srednjeg veka, dok Evropu potresa seoba naroda, na američkom kontinentu razvija se civilizacija Maja.

tikal

U isto vreme u Aziji nastaje civilizacija Tang, u Kini.

Tang_dinastija

Podela društva

Svet je u srednjem veku počivao na svešteniku, vojniku i rataru. Sveštenik moli Boga za ceo svet, ratar hrani sveštenika i vojnika, a vojnik brani sveštenika i ratara.
Najbrojniji sloj društva zavisni seljaci (ratari, kmetovi) radili su za vlastelu ili feudalce.
Vlastela se delila na sitne ratnike – viteze (ritere) i malobrojne moćnike – velmože.
U službu krupnije vlastele stupala je sitnija vlastela – vazali.
Obavezvali su se na vernu službu i za nju kao nagradu dobijali manje zemljišne posede – feude.
Društvo u srednjem veku nazivano je po feudu – feudalno društvo.

Antički rob i srednjevekovni kmet

Tokom srednjeg veka ustalio se nov način proizvodnje. Antičke robove zamenili su zavisni seljaci ili kmetovi. Njihov položaj je bio bolji nego položaj roba jer iako su radili za feudalnog gospodara ili vlastelina, radili su i za sebe i svoju porodicu. Samim tim kmetovi su bili zainteresovaniji za rad od potpuno obespravljenih robova.

ratari

Vladar

Kao što je sitnija vlastela stupala u vazalni odnos prema velmožama, tako su velmože postajali vazali vrhovnog gospodara - vladara.

Vladar

upravlja državom
gospodar je celokupne zemlje
zapovednik vojske

U slučaju rata krupna vlastela okuplja svoje vazale i pod oružijem odlaze na saborno mesto koje je vladar odredio.

vladar

Vitez

Srednjevekovni ratnik na konju nazivao se vitez.
Na dvoru gospodara budući vitez se obučavao od detinjstva.
Do 14. godine služio je gospodara kao skutonoša a onda je postajao konjušar.
Tek u 21. godini proglašavan je vitezom.
Za vernost i ratne zasluge vitez je od gospodara dobijao posed.

knighting

Smatra se za vitezove da su bili časni, velikodušni, pobožni, neustrašivi junaci, zaštitnici nejači i sirotinje.
Viteške vrline ušle su u legendu.

vitez

Kakva sve voda postoji?

Izvorska, flaširana, voda sa česme, morska, zaleđena i vodena para su samo neke od vrsta vode. Kako bi shvatili razliku i uvideli zašto se voda toliko razlikuje moramo da saznamo kakve su im karakteristike.

Pročitaj dalje

Antičke robove u srednjem veku zamenili su zavisni seljaci (kmetovi, ratari). Bili su potčinjeni vlastelinu, ali su posedovali oruđe za rad i proizvodili ne samo za vlastelina već i za svoju porodicu.

Vlastela se delila na moćne velmože koji su držali krupne zemljišne posede i viteze - ratnike u službi velmoža. Između njih su uspostavljeni vazalni odnosi. Vitezi su se obavezivali na vernu služnu gospodaru a zauzvrat dobijali su zemljišni posed - feud. Po feudu je društvo u srednjem veku nazvano feudalno društvo.